Op naar Jezus!

Corrie ten Boom

Corrie ten Boom was één van de meest bekende christenen in het Nederland van na de oorlog, een baken voor de talloze gelovigen in Nederland die na WO2 zijn geboren. Ze heeft vele toespraken gehouden die nu nog steeds, in 2020, dagelijks via Trans World Radio ¹ zijn te beluisteren.

In die toespraken belicht ze ook het onderwerp hemel waar iedere gelovige naar toe gaat na de dood. Dit is bijvoorbeeld wat ze zegt in Deel 8², in de bijdrage Eindbestemming

En ik meen het. Als ik u, die luistert, vraag: Weet u zeker dat u in de hemel komt als u sterft? Als u het niet weet, dan kan ik u een heerlijke boodschap geven. Kom tot Jezus.

Tja, ik vind het heel vervelend, maar ik ben bang dat Corrie ten Boom met dit soort teksten duizenden Nederlanders op een verkeerd spoor heeft gezet en een veelvoud daarvan bevestigd heeft in hun verkeerde overtuiging. Ze heeft ongetwijfeld meer goed gedaan in haar leven dan ik, en meer mensen ‘tot Jezus’ gebracht, en ze heeft enorm veel betekend voor het christelijk geloof in het Nederland van na de oorlog, maar haar beweringen over de hemel berusten volledig op wishful thinking.

Nu ga ik er maar van uit dat ze niet bewust heeft willen misleiden, ze was immers geen professionele theoloog, maar het probleem met al die goedbedoelende christenen is dat ze zo enorm veel mensen op een dwaalspoor zetten met hun vrome praatjes over zaken waar ze niets van weten.

Corrie ten Boom is een fantastisch voorbeeld van een vrouw die een groot getuigenis heeft gehad voor wat betreft de deugd om te vergeven op basis van een diep geloof.

Maar ons Cor had geen profetie aangaande de hemel. Alles wat ze over de hemel heeft gezegd, en dat is nogal wat, is gebaseerd op haar menselijke emoties. Hetgeen er weer toe heeft geleid, dat zoveel mensen zich door haar aangesproken hebben gevoeld. Want mensen reageren nou eenmaal gemakkelijk op de emoties van een ander.

De boodschap van Corrie ten Boom ‘als je zeker wil weten dat je in de hemel komt als je sterft hoef je alleen maar de vergeving van Jezus te aanvaarden’ is ongetwijfeld voor veel mensen een belangrijk houvast geworden. Het sluit naadloos aan bij het verlangen van veel gelovigen, en als het dan ook nog door zo’n alom geliefde en gewaardeerde zuster met zulke duidelijke woorden wordt bevestigd, wel, dan moet het wel waar zijn.

Juist omdat veel mensen door deze bekende en alom gewaarde evangelist in hun wens-denken zijn bevestigd, zijn ze nagenoeg ongevoelig geworden voor argumenten die het tegendeel aantonen. Of die argumenten nou op bijbelteksten berusten of op logisch redeneren. Mensen willen graag naar de hemel als ze sterven, en Corrie ten Boom heeft gezegd dat ze inderdaad naar de hemel gaan omdat ze tot Jezus zijn gekomen. En wel ogenblikkelijk, direct na de dood. Daarmee is voor veel mensen de kous af en men is niet meer bereid de zaak nog verder te onderzoeken.

Je kunt het de makke schapen misschien niet eens kwalijk nemen. Velen zijn niet meer bang voor de dood vanwege dat vooruitzicht om direct bij hun Heere Jezus te mogen zijn. En je zou zelfs kunnen besluiten dat je het Corrie ten Boom ook niet kwalijk kan nemen. Dit is namelijk wat ze zelf ook werkelijk heeft geloofd. Die liefde voor de Jezus die haar eerst heeft liefgehad, en dat blijde vooruitzicht van hemelse rust en vrede, hebben haar blijvend gemotiveerd, haar hele leven lang.

Dus wiens schuld is het dan dat makke schapen misleid worden? Wel, ik vermoed dat het antwoord daarop een vers uit de bijbel is, Hosea 4:6.

Luther en Statenvertaling

Het christendom in Europa, en bij uitbreiding ook in Amerika en andere voormalige koloniën van Nederland en Engeland, is gebouwd op (vertalingen van) de bijbel. Al 500 jaar is in het christendom bekend, dat in Hosea 4:6 geschreven staat dat het volk verloren gaat omdat het zonder kennis is.

Mein volck ißt verloren/darumb/das es nicht lernen wil/Denn du achteßt nicht Gottes wort/darumb wil ich dich auch nicht achten/das du mein Prießter ßein ßolteßt/Du vergißßeßt des Geßetzes deines Gottes/darumb wil ich auch deiner kinder vergeßßen.

— Hosea 4:6. Luther Biblia von 1534

Mijn volk is uitgeroeid, omdat het zonder kennis is; dewijl gij de kennis verworpen hebt, heb Ik u ook verworpen, dat gij Mij het priesterambt niet zult bedienen; dewijl gij de wet uws Gods vergeten hebt, zal Ik ook uw kinderen vergeten.

— Statenvertaling

Merk op dat Luther er een eigen draai aan heeft gegeven. In het Hebreeuws wordt er in vers 6 niet over Gods woord gesproken, maar staat er twee keer het woord ‘kennis’ zoals de Statenvertaling juist weergeeft. Ook wordt er niet gezegd dat het volk niet wil leren, maar dat het zonder kennis is. Niet alle kennis is het gevolg van een leerproces en een mens die niet wil leren kan nog steeds kennis opdoen. Waar het in vers 6 om gaat is niet alleen dat het volk verloren gaat omdat het een gebrek heeft aan kennis, maar dat dit gebrek aan kennis het gevolg is van het feit dat het volk de kennis afwijst en verwerpt.

Vergelijking verdrinken

Als iemand die niet kan zwemmen in het water valt, dan verdrinkt hij. Dus stel dat we kijken naar een film en daar zien we allemaal mensen in het water spartelen en we zien die mensen verdrinken, en we roepen, oh wat erg dat die mensen verdrinken omdat ze niet kunnen zwemmen.

Ja, maar dit is slechts een deel van de film. Laten we even terugspoelen en wat zien we dan? Het is niet te geloven, maar wat we zien is dat al die mensen op de kade staan en dat de een na de ander vrijwillig, op eigen kracht, zonder enige aansporing, uit zichzelf in het water springt!

“Mijn volk gaat ten onder aan het gebrek aan kennis” is een bekende bijbeltekst, en wordt vaak gebruikt in preken en blogs. Maar lees de volgende zin ook even: het gebrek aan kennis is het gevolg van het feit dat mensen kennis afwijzen en verwerpen. Mensen hebben gebrek aan kennis en daardoor gaan ze verloren, oh wat erg? Ja, maar wacht even, het gebrek aan kennis is hun eigen schuld, want er is genoeg kennis voorhanden, alleen wijst men het af.

Er komt een profeet naar het volk en hij biedt het volk kennis aan. Het volk wijst de profeet af en verwerpt de kennis. Nu blijft het volk zonder kennis, en een volk zonder kennis gaat verloren. Oftewel, het volk verkiest de eigen ondergang. Er is geen sprake van een wrede God die in harteloze onverschilligheid zijn volk ten onder laat gaan, maar er is sprake van een volk dat ten onder dreigt te gaan vanwege een gebrek kennis, en dat desondanks de kennis afwijst die het aangereikt krijgt, waardoor hetgeen dreigt te gebeuren ook werkelijk zal gebeuren.

Ook hier geldt dus het principe van default (dat ik elders uitgebreid heb toegelicht): dat wat er gebeurt wanneer men niet handelt.

Hosea

De naam van de profeet Hosea is in het Hebreeuws הוֹשֵׁעַ hôshêa‛ hetgeen redding betekent. De stam van dit woord is יָשַׁע yâsha‛ met betekenis redden, veiligstellen. De naam van profeet die in het Nederlands Hosea werd genoemd, is dus direct verwant met Y’hoshua (YHWH redt) en Yesha’yahu (de redding van YHWH).

In feite zegt de profeet wiens naam ‘redding’ betekent, dat het volk dat geen kennis heeft, niet te redden is.

We leven in een tijd waarin we gewend zijn geraakt dat onze mening mede wordt gevormd door het woord van experts. Welnu, de profeet Hosea is de expert op het gebied van redding. Hij heet zelfs zo. En deze redding-expert heeft verklaard dat het volk ten onder gaat als onherroepelijk en noodzakelijk gevolg van het gebrek aan kennis.

En denken christenen nu werkelijk dat de maker van hemel en aarde zijn volk ten onder heeft laten gaan als gevolg van hun halsstarrige weigering om kennis op te doen, maar dat hij voor christenen een uitzondering zal maken, ook al zijn christenen precies zo halsstarrig ten aanzien van hun weigering om kennis te vergaren?

Ja, dat denken christenen werkelijk. Ze geloven dat zij geen kennis nodig hebben over de geboden en instructies van de maker van hemel en aarde en ze zijn er vast van overtuigd dat ze zelfs de naam van hun God niet hoeven te kennen. Christenen behoeven eigenlijk helemaal niks te weten behalve dit ene: Jezus woont in mijn hart, alles sal regkom.

❧